Najlepsze teksty okołocyfrowe 2024 roku
12+ rekomendacji z ostatnich 12 miesięcy
Lubię, gdy rzeczy rekomendują mi ludzie, a nie algorytmy.
Cenię to do tego stopnia, że płacę za dwa newslettery z cotygodniowymi polecajkami: Działu Zagranicznego i Maxa Reada. Z niecierpliwością czekam też zawsze na końcówkę roku, gdy duże tytuły prasowe w duchu świątecznej życzliwości powstrzymują się na chwilę od autopromocji i wykorzystują swoje łamy do promowania innych. Bloomberg Businessweek od lat publikuje “Listę Zazdrości”: podsumowanie artykułów, których redakcja portalu zazdrości innym tytułom. Autorzy i autorki z Financial Times przygotowali podobne zestawienie — dużo bardziej chaotyczne, ale też pełne świetnych rekomendacji.
I ja włączyłem się w tym roku w tę tradycję. Wątek, który opublikowałem na Bluesky między kęsami nerkownika, postanowiłem rozwinąć do dłuższej formy. Tematyka treści, które wybrałem pokrywa się z tematyką tego newslettera. Oprócz tego narzuciłem sobie następujące reguły doboru rekomendacji:
tylko publicystyka pisana – na liście brak podcastów czy raportów;
tylko teksty pisane po angielsku – ich czytam najwięcej i mam w nich najlepsze rozeznanie;
dla każdego miesiąca wybieram teksty, które miały wówczas premierę — jeden z komentarzem i kilka w postaci samych linków;
z każdego medium maksymalnie jeden tekst – chciałbym, żeby ta lista była przeglądem nie tylko dobrych artykułów, ale i wartościowych mediów okołotechnologicznych.
Styczeń
Mia Sato, The Perfect Webpage (The Verge)
🔗 https://www.theverge.com/c/23998379/google-search-seo-algorithm-webpage-optimization
Prawie wszystkiego, co wiem o SEO dowiedziałem się wbrew własnej woli, pracując w marketingu internetowym. Prawie, bo wiedzę z artykułu Mii Sato opublikowanego w styczniu na łamach The Verge nabyłem z własnej inicjatywy — a na dodatek z przyjemnością. Ten pięknie zaprojektowany, interaktywny tekst z pogranicza eseju i reportażu opowiada historię o tym, jak dominacja Google zmusiła internet, by poddał się wymogom technicznym wyszukiwarki tej firmy. Opowieść kończy się w miejscu, w którym zaczynają się współczesne problemy. Optymalizowane pod wyszukiwarkę strony zabijają ją śmiercią przez tysiąc cięć, o czym pisałem w lutym na łamach źródło: internet. Dlatego by uchronić się przed pożarciem przez rewolucję SEO, Google chce rozpętać kolejną: rewolucję szukania treści z użyciem generatywnej sztucznej inteligencji.
Cytat na zachętę
Much of the information we find on the web — and much of what’s produced for the web in the first place — is designed to get Google’s attention.
We often hear about the latest engagement hacks on other platforms like Instagram, TikTok, or X, formerly known as Twitter. But Google is consequential above all of these, acting essentially as the referee of the web.
Bonusowe rekomendacje
Kyle Chayka, Coming of Age at the Dawn of the Social Internet (New Yorker)
🔗 https://www.newyorker.com/culture/the-weekend-essay/coming-of-age-at-the-dawn-of-the-social-internetBrian Merchant, The AI industry has a battle-tested plan to keep using our content without paying for it (Los Angeles Times)
🔗 https://www.latimes.com/business/technology/story/2024-01-12/column-copyright-is-the-biggest-threat-to-the-ai-industry-but-its-not-going-down-without-a-fight
Luty
David Autor, Applying AI to Rebuild Middle Class Jobs (NBER)
🔗 https://www.nber.org/papers/w32140
Nie dość, że to jedyny tekst naukowy na tej liście, to na dodatek jedyny poświęcony rozwojowi sztucznej inteligencji, który szuka w tym procesie pozytywów, a nie tylko zagrożeń. Trafił jednak do tego zestawienia nie pomimo tych cech, a właśnie z ich powodu. David Autor pisze sprawnie, nie popadając w akademicki żargon, a argumenty, który prezentuje, nie brzmią naiwnie. Jego główna teza brzmi: wykorzystanie systemów sztucznej inteligencji do wspierania pracowników, a nie przeciwko nim, może zwiększyć liczebność i siłę klasy średniej. Nie potrafię jednoznacznie stwierdzić, czy się z nim zgadzam, ale to właśnie zaleta tego tekstu — większość optymistycznych narracji o korzyściach z wdrażania SI w miejscach pracy można odrzucić szybko i bez wysiłku. Tę niekoniecznie.
Cytat na zachętę
For the lucky among us, work provides purpose, community and veneration. But the quality, dignity and respect of a substantial minority of jobs has eroded over the past four decades as computerization has marched onward and inequality has grown more prevalent.
The unique opportunity that AI offers humanity is to turn back this tide — to extend the relevance, reach and value of human expertise for a larger set of workers. Not only could this dampen earnings inequality and lower the costs of key services like healthcare and education, but it could also help restore the quality, stature and agency that has been lost to too many workers and jobs.
Bonusowe rekomendacje
David Berreby, The Growing Environmental Footprint Of Generative AI (Undark)
🔗 https://undark.org/2024/02/20/ai-environmental-footprint/Jon Keegan, What Happens to Your Sensitive Data When a Data Broker Goes Bankrupt? (The Markup)
🔗 https://themarkup.org/privacy/2024/02/23/what-happens-to-your-sensitive-data-when-a-data-broker-goes-bankrupt
Marzec
Laura Preston, An Age of Hyperabundance (n+1)
🔗 https://www.nplusonemag.com/issue-47/essays/an-age-of-hyperabundance/
Relację Preston z konferencji poświęconej “konwersacyjnej sztucznej inteligencji” czyta się jak sprawozdanie z menażerii osobliwości. Autorka spotyka śmieszno-straszne postacie: walczącego ze słabym internetem Keitha, zelotę Iana z kościelną przeszłością, ekipę Niemców walczącą z problemem konieczności rozmawiania z recepcjonistami w hotelach. Konwersuje też z różnymi wariacjami generatywnej sztucznej inteligencji. Zaś tłem i powodem wizyty na wydarzeniu jest dość przygnębiająca historia samej Preston, która pracowała jako “operatorka” czatbota.
Cytat na zachętę
The CEO regarded us with satisfaction for his chatbot’s work: that, through a series of escalating tactics, it had convinced a woman to end her dog’s life, though she hadn’t wanted to at all. “The point of this story is that the woman forgot she was talking to a bot,” he said. “The experience was so human.”
Bonusowe rekomendacje
Stefan Andriopoulos, The Multiplication of Monsters: Misinformation from Gutenberg to QAnon (Public Books)
🔗 https://www.publicbooks.org/the-multiplication-of-monsters-from-gutenberg-to-qanon/Steven Levy, 8 Google Employees Invented Modern AI. Here’s the Inside Story (Wired)
🔗 https://www.wired.com/story/eight-google-employees-invented-modern-ai-transformers-paper/Aaron Timms, The Age of Cultural Stagnation (The New Republic)
🔗 https://newrepublic.com/article/179432/age-cultural-stagnation
Kwiecień
Maria Farrell, Robin Berjon, We Need To Rewild The Internet (Noema)
🔗 https://www.noemamag.com/we-need-to-rewild-the-internet/
Nie będę udawl, że wszystkie linki z tej listy kocham po równo: ten to mój zdecydowany faworyt. Autorzy robią rzecz arcytrudną: proponują nową, ekologiczną metaforykę myślenia o sieci, która na dodatek nie jest tylko zabawą słowem, ale (nomen omen) wyrasta z głębszej refleksji nad podobieństwami między środowiskami cyfrowym i naturalnym. W literaturze poświęconej ponownemu “zdziczaniu” terenów zmienionych przez działalność człowieka odnajdują lekcje dla polityków, przedsiębiorców, programistów, którym zależy na uczynieniu sieci lepszym miejscem do życia.
Cytat na zachętę
Our online spaces are not ecosystems, though tech firms love that word. They’re plantations; highly concentrated and controlled environments, closer kin to the industrial farming of the cattle feedlot or battery chicken farms that madden the creatures trapped within.
We all know this. We see it each time we reach for our phones. But what most people have missed is how this concentration reaches deep into the internet’s infrastructure — the pipes and protocols, cables and networks, search engines and browsers. These structures determine how we build and use the internet, now and in the future.
Bonusowe rekomendacje
Anil Ananthaswamy, How Do Machines ‘Grok’ Data? (Quanta Magazine)
🔗 https://www.quantamagazine.org/how-do-machines-grok-data-20240412/Viola Zhou, TSMC’s debacle in the American desert (Rest of World)
🔗 https://restofworld.org/2024/tsmc-arizona-expansion/
Maj
Candice Odgers, The Panic Over Smartphones Doesn’t Help Teens (The Atlantic)
🔗 https://www.theatlantic.com/technology/archive/2024/05/candice-odgers-teens-smartphones/678433/
2024 był niestety pod wieloma względami rokiem Jonathana Haidta. Styczniowa premiera jego ostatniej książki Niespokojne pokolenie (polska premiera w lutym) była sukcesem nie tylko wydawniczym. Przede wszystkim wywołała ogromne poruszenie, by nie powiedzieć: panikę moralną, że dostęp nastolatków do smartfonów i mediów społecznościowych należy zacząć ograniczać teraz, zaraz, nie oglądając się na ryzyka i koszty. Efektem było choćby przyjęcie niedawno w Australii kontrowersyjnego zakazu dostępu do społecznościówek — w czym autor Niespokojnego pokolenia odegrał znaczącą rolę. Odgers, naukowczyni specjalizująca się (w przeciwieństwie do Haidta) w tematyce wpływu technologii na zdrowie psychiczne osób młodych, to jedna z najlepszych polemistek popularnego psychologa społecznego. W linkowanym eseju wykłada argumenty za spokojniejszym i bardziej zniuansowanym podejście do korzystania przez nastolatków ze smartfonów. Wskazuje m. in. na korzyści z dostępu do technologii oraz na bardziej sprawdzone od zakazów metody ograniczania jej negatywnego wpływu na dzieci.
Cytat na zachętę
(…) the problem with the extreme position presented in Haidt’s book and in recent headlines—that digital technology use is directly causing a large-scale mental-health crisis in teenagers—is that it can stoke panic and leave us without the tools we need to actually navigate these complex issues. Two things can be true: first, that the online spaces where young people spend so much time require massive reform, and second, that social media is not rewiring our children’s brains or causing an epidemic of mental illness. Focusing solely on social media may mean that the real causes of mental disorder and distress among our children go unaddressed.
Bonusowe rekomendacje
Julia Angwin, Press Pause on the Silicon Valley Hype Machine (New York Times)
🔗 https://www.nytimes.com/2024/05/15/opinion/artificial-intelligence-ai-openai-chatgpt-overrated-hype.htmlKatie Notopoulos, Sometimes to save the internet, you must eat glue (Business Insider)
🔗 https://www.businessinsider.com/google-search-ai-overview-answers-pizza-glue-fix-2024-5?IR=T
Czerwiec
Nikhil Suresh, I Will Fucking Piledrive You If You Mention AI Again (Ludicity)
🔗 https://ludic.mataroa.blog/blog/i-will-fucking-piledrive-you-if-you-mention-ai-again/
Ta absurdalnie brutalna tyrada celuje ostrzem wulgarnej krytyki nie w samą sztuczną inteligencję, ale tych, którzy opowiadają o niej niestworzone rzeczy. To atak na posty na LinkedInie liderów opinii, kampanie PR firm technologicznych i cierpiących na FOMO menadżerów wyższego szczebla. Suresh, praktykujący data scientist, sprawnie oddziela to, co w dyskursie o możliwościach (przede wszystkim generatywnej) sztucznej inteligencji jest humbugiem, a co racjonalną oceną stanu rzeczy.
Cytat na zachętę
If another stupid motherfucker asks me to try and implement LLM-based code review to "raise standards" instead of actually teaching people a shred of discipline, I am going to study enough judo to throw them into the goddamn sun.
I cannot emphasize this enough. You either need to be on the absolute cutting-edge and producing novel research, or you should be doing exactly what you were doing five years ago with minor concessions to incorporating LLMs. Anything in the middle ground does not make any sense unless you actually work in the rare field where your industry is being totally disrupted right now.
Bonusowe rekomendacje
Eleanor Stern, TikTok LLM (The New Inquiry)
🔗 https://thenewinquiry.com/tiktok-llm/Evgeny Morozov, The Boston hippies who developed technologies that Silicon Valley wouldn’t dare to make (Boston Globe)
🔗 https://www.bostonglobe.com/2024/06/15/opinion/warren-brodey-environmental-ecology-lab/
Lipiec
Tim Brinkhof, Steven Johnson, How the internet changed news, according to The Onion (Freethink)
🔗 https://www.freethink.com/culture/how-the-internet-changed-news-according-to-the-onion
2024 był fatalnym rokiem dla dużym mediów, ale nie najgorszym dla małych. Na rynku umacniały się kilkuosobowe projekty kooperatywne, jak 404 media czy Aftermath, ale największą historia sukcesu był triumfalny powrót The Onion. Linkowany tekst z Freethink to sprawna retrospektywa historii America’s Finest News Source oraz wyrosłego z niego medium ClickHole. Co dla mnie jednak najciekawsze, autorzy tekstu pokazują, jak rozwój tego projektu odzwierciedlał szersze przemiany w mediach — i co jego powrót mówi o ich przyszłości.
Cytat na zachętę
“Today’s different. The internet is much larger. Everyone stays in their own little corner, visits their own websites, reads their own journalists. I don’t think it would ever be possible to have a phenomenon like BuzzFeed ever again because the internet is so siloed now. It was a time when everyone had the same internet experience.” The loss of the monoculture is the hardest thing about joke-writing today, Nackers says. “We don’t have the same reference points anymore.”
Bonusowe rekomendacje
Jennifer Chubb, Raziye Buse Çetin, We need better AI imagery for better science communication (LSE Blog)
🔗 https://blogs.lse.ac.uk/impactofsocialsciences/2022/07/25/we-need-better-ai-imagery-for-better-science-communication/Gil Duran, Where J.D. Vance Gets His Weird, Terrifying Techno-Authoritarian Ideas (The New Republic)
🔗 https://newrepublic.com/article/183971/jd-vance-weird-terrifying-techno-authoritarian-ideas
Sierpień
John Herrman, The Future Will Be Brief (New York Magazine / Intelligencer)
🔗 https://nymag.com/intelligencer/article/chatgpt-gmail-apple-intelligence-ai-summaries.html
Od dawna fascynuje mnie kultura skracania: bryków z lektur, streszczeń w punktach, elevator pitchów. Herrman w linkowanym felietonie z cyklu Screen Time (który generalnie polecam) zajął się weryfikowaniem obietnic skracania treści każdego rodzaju składanych przez aplikacje SI. Efekty, które opisuje, są komiczno-żałosne. Jak jednak pokazały kolejne miesiące, mogą też być całkiem poważne: narzędzie Apple Intelligence poinformowało użytkowników aplikacji BBC, że pojawił się w niej artykuł o samobójstwie Luigiego Mangione, bo błędnie streściło inny tekst brytyjskiego medium. Krótko mówiąc: czas ukrócić ten pęd do skracania wszystkiego.
Cytat na zachętę
A recent summary of an invitation to a birthday party included a date but messed up the location; a brief exchange about a nice Father’s Day note was summarized as a relative being “interested in seeing John Herrman’s special puppies,” possibly because it included photos of my children in animal face paint; an email to class parents with the subject line “Half Day Friday, June 14th 11:20am dismissal” was summarized by Google’s state-of-the-art AI as “[Teacher’s Name] informs staff that Friday, June 14th is a half day and dismissal is at 11:20,” which both was longer than the email’s completely adequate subject line and introduced a small error.
Bonusowe rekomendacje
Jason Koebler, Where Facebook's AI Slop Comes From (404 media)
🔗 https://www.404media.co/where-facebooks-ai-slop-comes-fromCristina Caffarra, Europe Needs to Do More than Scratch at the Ramparts of Big Tech's Castle (Tech Policy Press)
🔗 https://www.techpolicy.press/europe-needs-to-do-more-than-scratch-at-the-ramparts-of-big-techs-castle/Pablo Bejerano, How Wikipedia is surviving in the age of ChatGPT (El Pais)
🔗 https://english.elpais.com/technology/2024-08-10/how-wikipedia-is-surviving-in-the-age-of-chatgpt.html
Wrzesień
Ben Tarnoff, Venture-Backed Trumpism (The New York Review)
🔗 https://www.nybooks.com/articles/2024/09/19/venture-backed-trumpism-ben-tarnoff/
Tekstów o skręcie w prawo amerykańskiej branży technologicznej było w 2024 wiele. O ile jednak większość skupiała się na szukaniu ideologicznych powodów, dla których Elon Musk czy Marc Andreesen zdecydowali się postawić na Donalda Trumpa, Ben Tarnoff przyjrzał się szerszym społecznym, politycznym i ekonomicznym przemianom Ameryki w ostatnich latach, które doprowadziły ich do tej decyzji. Z perspektywy po wyborach ten tekst nabiera więc dodatkowego znaczenia. Pokazuje, co musiałoby się odmienić, jakie trendy znaleźć w odwrocie, jaką cenę trzeba byłoby zapłacić, by tech branża z powrotem weszła w sojusz z Partią Demokratyczną.
Bonusowe rekomendacje
Marion Fourcade, Henry Farrell,
Large language models will upend human rituals (The Economist)
🔗 https://www.economist.com/by-invitation/2024/09/04/large-language-models-will-upend-human-ritualsMadhumita Murgia, Signal’s Meredith Whittaker: ‘I see AI as born out of surveillance’ (Financial Times)
🔗 https://www.ft.com/content/799b4fcf-2cf7-41d2-81b4-10d9ecdd83f6Thomas Rid, The Lies Russia Tells Itself (Foreign Affairs)
🔗 https://www.foreignaffairs.com/united-states/lies-russia-tells-itself
Październik
Natalie Lung, Leon Yin, Aaron Gordon, Denise Lu, How Uber and Lyft Used a Loophole to Deny NYC Drivers Millions in Pay (Bloomberg)
🔗 https://www.bloomberg.com/graphics/2024-uber-lyft-nyc-drivers-pay-lockouts/
Majstersztyk kreatywnego gromadzenia danych i interaktywnego dziennikarstwa. By dowieść, że Uber i Lyft oszukują swoich kierowców, autorzy tego śledztwa zebrali m. in. ponad 5000 screenshotów od ponad 1000 taksówkarzy. Monitorowali zmiany cen przejazdów, używali modeli finansowych, by pokazać, jak firmy poprzez aplikacje arbitralnie blokują swoich użytkowników.
Cytat na zachętę
Some drivers were so afraid of getting locked out, and had so little insight into how to get back online, that they went to extreme measures to stay connected. Komolafe, the Lyft driver, regularly forgoes bathroom, food and rest breaks if he’s getting rides, he said. He also works beyond the legally mandated 12-hour shifts, despite taking no rest breaks, to make up for lost wages from when he was locked out. Toward the end of a 13-hour day without breaks, Komolafe texted a Bloomberg reporter, “my body aches.”
Bonusowe rekomendacje
Nitasha Tiku, Naomi Nix, Inside the bro-ification of Mark Zuckerberg (Washington Post)
🔗 https://www.washingtonpost.com/technology/2024/10/04/mark-zuckerberg-transformation-meta-ceo-facebook/Rachel Ossip, Hidden traces of humanity: what AI images reveal about our world (The Guardian)
🔗 https://www.theguardian.com/news/2024/oct/01/hidden-traces-of-humanity-what-ai-images-reveal-about-our-world
Listopad
Max Read, The TikTok electorate (Read Max)
Wielokrotnie polecałem w tym newsletterze publicystykę Maxa Reada. Ten tekst wybrałem dlatego, że w przeciwieństwie do większości post mortem kampanii wyborczej w USA zawiera oryginalne i inspirujące spostrzeżenia. Zamiast malować szerokim pędzlem, Read szkicuje detal: portret TikTokowego wyborcy.
Cytat na zachętę
The petite bourgeoisie are uniquely exposed to market forces in a way that is not crazy to analogize to an influencer’s exposure to a given platform; it seems worth noting, too, in the age of trad-influencer mania, that Wilhelm Reich famously located the core of petite bourgeois reaction in the structure of the patriarchal family, which both mirrors and is coterminous with the small business itself.
Obviously, not everyone who uses TikTok is making money from it, or is exploiting the labor of their family, and not every influencer is thinking about their interests quite so nakedly. But social media overall tends to encourage users to understand themselves as small-business owners, where the business is “you,” or your brand, navigating the “market” of a platform.
Bonusowe rekomendacje
Greg Epstein, Silicon Valley’s Obsession With AI Looks a Lot Like Religion (The MIT Press Reader)
🔗 https://thereader.mitpress.mit.edu/silicon-valleys-obsession-with-ai-looks-a-lot-like-religion/Greta Rainbow, IYKYK: When Novels Speak a Language Only Part of the Internet Gets (The Walrus)
🔗 https://thewalrus.ca/iykyk-when-novels-speak-a-language-only-part-of-the-internet-gets/
Grudzień
Collin Jennings, A linkless internet (Aeon)
🔗 https://aeon.co/essays/when-ai-summaries-replace-hyperlinks-thought-itself-is-flattened
Na zakończenie tego przeglądu linków — esej o wartości linków. Jennings sięga do XVII-wiecznych korzeni idei linkowania myśli, utworów, kontekstów, by pokazać wzajemne oddziaływanie filozofii i technologii. Cytuje Hume’a i Pope’a, by “zalinkować” ich później do McLuhana czy Bernersa-Lee. Dowodzi, że teorie nt. tego, jak przebiegają procesy myślowe były inspirowane przełomami technologicznymi, wykorzystywały technologiczną metaforykę. Jednocześnie same inspirowały kolejne innowacje technologiczno-medialne. Ostatecznie dociera do współczesności i generatywnej sztucznej inteligencji. Podobnie jak wspominany wcześniej Herrman, zwraca uwagę na tendencję wykorzystujących SI narzędzi do skracania rzeczy, spłaszczania kontekstów, sumowania, a anie rozkładania na czynniki.
Cytat na zachętę
The work of making connections both among websites and in a person’s own thinking is what AI chatbots are designed to replace. Most discussions of AI are concerned with how soon an AI model will achieve ‘artificial general intelligence’ or at what point AI entities will be able to dictate their own tasks and make their own choices. But a more basic and immediate question is: what pattern of activity do AI platforms currently produce? Does AI dream of itself?
Bonusowe rekomendacje
Ali Alkhatib, Defining AI (ali-alkhatib.com)
🔗 https://ali-alkhatib.com/blog/defining-aiPatrick Freyne, I am becoming a demotivational speaker – let’s all have an averagely productive December (The Irish Times)
🔗 https://www.irishtimes.com/life-style/people/2024/12/14/patrick-freyne-i-am-becoming-a-demotivational-speaker-lets-all-have-an-averagely-productive-december/Ed Zitron, Never Forgive Them (Where’s Your Ed At)
🔗 https://www.wheresyoured.at/never-forgive-them/